مصرف ویتامین ها در دوران بارداری
مولتی ویتامین چیست ؟
ویتامین ها یکی از ضروری ترین ترکیبات مورد نیاز بدن هستند و به حفظ سلامتی و تقویت بدن انسان کمک می کنند. بدن بسیاری از ویتامین ها را از طریق مصرف غذا و میوه به دست می آورد. بعضی افراد به علت شرایط خاص بدنی نمی توانند ویتامین مورد نیاز بدن را تنها از طریق مصرف غذا و میوه کسب کنند و باید به صورت روزانه مولتی ویتامین مصرف کنند.
افراد زیر باید مصرف مولتی ویتامین را در برنامه ی روزانه ی خود بگنجانند:
زنانی که قصد بارداری دارند
زنان شیرده
خانم های یائسه
میانسالان
افرادی که بیماری خاص دارند
افراد با سیستم ایمنی ضعیف
افراد مبتلا به کمبود ویتامین ها و مواد معدنی
افرادی که یک رژیم غذایی متعادل ندارند
گیاه خواران
ورزشکاران حرفه ای
مولتی ویتامین ها مکمل هایی ،حاوی ویتامین ها و مواد معدنی هستند که برندهای مختلف ممکن است مواد مغذی آن را کم یا زیاد کنند.برای استفاده از مولتی ویتامین ها حتما با پزشک خود مشورت کنید.
فوائد مصرف مولتی ویتامین ها
سلامت افراد در دوران بارداری ، اصلاح کمبود مواد مغذی ناشی از مصرف داروها و انجام عمل جراحی یا بیماری دیابت ، تقویت انرژی ، سم زدایی بدن ، حفظ قدرت عضلات ، پیشگیری از زمین خوردن ، احیای حس بویایی ، جلوگیری از کم شنوایی ، سلامت پوست ، کنترل آسم و آلرژی ، پیشگیری از عوارض دیابت ، بهبود خلق و خو ، مدیریت و کنترل استرس ، کنترل خشکی چشم ، پیشگیری از بیماری های دهان و دندان
بعضی افراد تصور می کنند چون مصرف ویتامین ها برای بدن مفید است، بنابراین می توان در طول روز هر مقداری از آن را مصرف نمود. این تصور کاملا اشتباه است.دوز یا میزان مصرف ویتامین ،به نوع ویتامین یعنی محلول در آب یا محلول در چربی بودن آن بستگی دارد. مصرف بعضی ویتامین ها در دوز بالا هیچ مشکلی ایجاد نمی کند ولی مصرف بیش از حد برخی دیگر از ویتامین ها مضر می باشد و به سلامت بدن آسیب می رساند.
ویتامین های محلول در آب
ویتامین B6، B12 و C ویتامین های محلول در آب هستند.این ویتامین ها می توانند با معده ی خالی هم جذب شوند و نیازی به وجود چربی ندارند و مقدار اضافی آن ها از طریق ادرار دفع می شود.
ویتامین های محلول در چربی
این ویتامین ها شبیه روغن هستند و در آب حل نمی شوند.برای اینکه جذب شوند نیاز به وجود چربی دارند که معمولا از غذاهای موجود در معده جذب می شوند.اگر جذب نشوند در کبد و بافت چربی ذخیره می شوند. بنابراین در بدن تجمع می یابند تا به مقادیر سمی برسند. این ویتامین ها حتما باید با مشورت پزشک و انجام آزمایشات کامل مصرف شوند.
مصرف ویتامین ها در دوران بارداری
زنانی که برای بارداری اقدام کرده اند، باردار هستند و یا در دوران شیردهی به سر می برند ،بیشتر از سایر افراد به ویتامین ها و مواد معدنی نیاز دارند.
آشنایی با مهمترین ویتامین های دوران بارداری
پزشکان در دوران بارداری برای جلوگیری از ابتلا جنین به نواقص خاص و بعضی بیماری های مادر، توصیه به مصرف ویتامین میکنند. زنان باردار می توانند ویتامین های مورد نیاز را با مصرف مولتی ویتامین که حاوی مجموعه ای از ویتامین هاست تامین کنند و هم می توانند هر ویتامین را به صورت جداگانه مصرف کنند، که مسلما مصرف مولتی ویتامین آسان تر است.
فولیک اسید
اسید فولیک که فولات نیز نامیده می شود ،یکی از ویتامین های گروه ب است. این ویتامین در دوران پیش از بارداری و در طول دوران بارداری استفاده می شود.مصرف اسید فولیک خطر ابتلا به نقص لوله ی عصبی در جنین را کاهش می دهد.
اختلال لوله ی عصبی دومین بیماری شایع مادرزادی بعد از بیماری قلبی می باشد که ناشی از اختلال در بسته شدن لوله ی عصبی است. بسته شدن لوله ی عصبی در بیست و هشت روز اول بعد از حاملگی اتفاق می افتد.بنابراین لازم است که خانم ها پیش از بارداری شروع به مصرف اسید فولیک کنند.
در صورت ابتلا مادر به کم خونی ناشی از کمبود اسید فولیک عوارض زیر ایجاد می شود :
وزن کم هنگام تولد
کم خونی نوزاد
زایمان زودرس
آهن
زنان باردار به حدود دو برابر آهن بیشتری نسبت به افراد دیگر نیازمندند. اگر در طول بارداری به اندازه ی کافی آهن مصرف نکنند احتمال ابتلا به کم خونی و فقر آهن در آنها بالا می رود و باعث ایجاد خستگی شدید در زنان باردار می شود.مصرف مکمل های آهن ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع و یبوست یا درد معده در زنان باردار شود. در صورت بروز هر یک از مشکلات ذکر شده زنان باردار باید با پزشک خود مشورت کنند.
روی یا زینک
یک ماده ی معندنی است که وجودش در رژیم غذایی بارداری نیز اهمیت زیادی دارد.
ویتامین B12
اصلی ترین نقش این ویتامین در بدن خون سازی می باشد. در دوران بارداری میزان گلبول قرمز مادر بسیار مهم است. زمانی که مادر دچار کم خونی نباشد، اکسیژن رسانی به سلول های مادر و جنین به درستی انجام شود.این ویتامین باعث می شود سیستم عصبی و مغز جنین به درستی شکل گیرد. کمبود این ویتامین در مادران باردار خطر تولد نوزاد نارس را بالا می برد.حتی امکان دارد در صورت کمبود ویتامین B12 لوله ی عصبی جنین به درستی شکل نگیرد. این ویتامین به مادران باردار کمک خواهد کرد تا کلسیم لازم را جذب استخوان های خود کنند، در نتیجه مادران پس از دوران بارداری دچار دردهای استخوانی نخواهند شد.
کلسیم و ویتامین D
برای تشکیل استخوان ها و دندان های جنین وجود کلسیم ضروری است.کلسیم خطر ابتلا به مسمومیت بارداری که عامل اصلی بیماری و مرگ در زنان باردار و نوزادان است را کاهش می دهد.
مواد غذایی که حاوی کلسیم هستند: شیر، ماست، کلم، اسفناج و میوه هایی مانند زردآلو
ویتامین A
این ویتامین برای رشد اندام های جنین بسیار مهم است.از جمله ی این اندام ها می توان به قلب، ریه ها و دستگاه تنفسی، کلیه ها، چشم ها،استخوان ها،سیستم گردش خون و سیستم اعصاب مرکزی اشاره کرد. ویتامین آ به ویژه برای زنانی که نزدیک زایمانشان هستند ضروری است . زیرا این ویتامین پس از زایمان به ترمیم بافت های بدن کمک می کند.ویتامین آ همچنین به حفظ بینایی کمک می کند، با عفونت ها مبارزه می کند، از سیستم ایمنی بدن پشتیبانی می کند و به سوخت و ساز چربی کمک میکند.
ویتامین B6
این ویتامین برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین بسیار مهم است. یکی از مزایای مصرف ویتامین ب 6 در بارداری این است که باعث کاهش حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری می شود. همچنین کمک میکند تا سطح گلوکز خون در حد متعادل قرار بگیرد.
ید
کمبود ید در زنان باردار ممکن است منجر به کاهش رشد جنین، نقص سیستم عصبی، مرده زایی یا سقط جنین شود.
ویتامین E و C
در مورد مصرف این ویتامین ها حتما با پزشک خود مشورت کنید.
امگا 3
امگا 3 در بارداری سبب کاهش التهاب، سلامتی مفاصل و بهبود عملکرد مغز می شود.
منابع گیاهی امگا 3: گردو، تخم کتان، روغن سویا و روغن کانولا
منابع حیوانی: ماهی سالمون غیرپرورشی ، ماهی تون ، ماهی ساردین
انتخاب مولتی ویتامین
انتخاب مولتی ویتامین بستگی به نتایج آزمایشات دوران بارداری دارد. زنان با توجه به رژیم غذایی، سن و میران فعالیت به دوز متفاوتی از ویتامین ها و مواد معدنی نیاز دارند.
بهترین زمان مصرف ویتامین ها در دوران بارداری
زنان باید مصرف مکمل های دوران بارداری را چند ماه قبل از بارداری شروع کرده و تا پایان شیردهی ادامه دهند. در صورتی که زن باردار داروی خاصی مصرف می کند و یا بیماری زمینه ای خاصی دارد ،حتما قبل از مصرف مکمل باید با پزشک خود مشورت کند. ویتامین ها را می توان در هر زمانی از روز مصرف کرد، اما بهتر است بعد از وعده ی غدایی یا در ساعات قبل از خواب خورده شود تا از درد معده جلوگیری شود. اگر در دوران بارداری دچار تهوع صبحگاهی بودید ،می توانید ویتامین را در ساعات دیگر روز مصرف کنید.
عوارض مکمل ها و مولتی ویتامین در دوران بارداری
معمولا عوارض مکمل ها به صورت ناراحتی های گوارشی بروز می کند مانند اسهال، حالت تهوع، سوزش سر دل و یبوست. این عوارض معمولا موقت بوده و پس از چند روز که از مصرف آن گذشت ،بدن به مکمل عادت می کند و عوارض بر طرف می شود. در صورتیکه هر یک از این عوارض مدتی طولانی باقی ماند یا بدتر شد حتما به پزشک مراجعه کنید. واکنش های حساسیتی نسبت به مکمل ها بسیار نادر است. با این حال اگر دچار هر نوع حساسیت از جمله خارش، جوش، تورم، سرگیجه ی شدید یا مشکلات تنفسی شدید ،دارو را قطع کرده و بلافاصله به پزشک مراجعه کنیید.
